Mùa Phật Đản 2542 - 1998
Tập san
Kỷ yếu 20 Năm thành lập GĐPT Linh Sơn

 Trở về Mục Lục

Thích Trí Tạng.

 
Lời nói đầu: Nhân ngày Lễ Kỷ Niệm 20 năm thành lập Gia Đ́nh Phật Tử LINH SƠN, các cháu Hiệp, Dũng, Trí ... vẫn c̣n nghĩ đến Thầy, mời Thầy về dự để nhớ lại ngày mà cách đây 20 năm, Ḥa Thượng Tăng Thống đă giao cho Thầy trách nhiệm thành lập đoàn Thanh Thiếu Niên Phật Tử LINH SƠN.
                     Ở xă hội Âu Tây hiện nay, khi mà Vật Chất lên cao th́ phần Tâm Linh lại "tuột xuống": các cháu trẻ ít c̣n tha thiết đến chùa lễ Phật, tụng kinh, bái sám, tham thiền, làm công quả giúp Chùa...
                    Khi sinh hoạt với các cháu, Thầy thấy sống lại tuổi đôi mươi và với hoài vọng là làm sao cho các trẻ c̣n nhớ lại "cội gốc" của ḿnh, nhớ lại câu kinh tiếng kệ, thường hăng hái đến chùa nh"ng lúc rảnh rổi...
                   Hôm nay, v́ công việc Phật sự đa đoan lo cho việc xây cất Chùa trong vùng này (đang chạy các nơi để kiếm ngân khoản...) mà trên 20 năm nay đồng bào Phật tử tại đây hằng mong ước, nên không về lại Tổ Đ́nh để cùng các em tham dự, nên đành nhắn nhủ cùng các em Huynh Trưởng cũng như chia bớt với các bậc phụ huynh một vấn đề rất quan trọng là Giáo Dục.

**************************

Giáo Dục là khí giới quan trọng nhứt để bảo vệ ḥa b́nh giữa các dân tộc.
"Thanh Niên là mầm non của đất nước
Thanh Niên là rường cột của nước nhà
Thanh Niên là nhựa sống, là hy vọng..."
 
Bất cứ ở đâu, giai đoạn nào, Thanh Niên cũng được đề cao, hoan nghinh, khuyến khích, nâng đỡ ... và lúc nào người ta cũng đặt tin tưởng trọn vẹn vào thế hệ Thanh Niên.
Muốn biết một nước có hùng mạnh, sẽ tiến hay lùi, là cứ nh́n ngay vào đám Thanh niên của nước ấy.

Nói đến Thanh Niên - chỉ một danh từ Thanh Niên mà thôi - là tâm hồn của nhân sinh đều vào cái tuổi đầy thơ mộng, trong sáng, tươi đẹp, lành mạnh, hồn nhiên như trăng mới lên, như quyển sách nguyên lành c̣n thơm ngát mùi giấy lụa mới lật một vài trang đầu. Thiệt là cả một mùa hoa chớm nở, thơm tho, trong và đẹp!

Mùa hoa nở đó, cái tuổi XUÂN đó gồm có 3 thời kỳ:
Thời kỳ Hàm Tiếu - mà bao nhựa sống, hương thơm, mật ngọt, đă quy tựu, tập trung ở một địa điểm đợi chờ, một phút quyết định. Đó là thời kỳ Ấu Trĩ thơ ngây, tóc c̣n hoe, miệng c̣n hôi sữa, nguồn sống rất dồi dào chạy tủa khắp cơ thể, chân tay luôn táy máy, cử động, phá phách.
Thời kỳ HÉ MỞ để cho hương vị và mầu sắc giao tiếp với thế giới bên ngoài và cùng gây một ư thức êm đềm quyến luyến và ước vọng của người trần gian đối với "Chúa Hoa Huyền Ảo". Đó là thời kỳ NIÊN THIẾU mà cải bản tánh hiền lành, tốt đẹp c̣n đang gói ghém trong một cái bao trong trắng.
Thời kỳ TƯNG BỪNG, phơi cánh, khoe màu dưới ánh sáng vầng Thái Dương, đượm mùi hương thơm dịu mát. Đó là thời kỳ THANH XUÂN tràn ngập một sức mạnh vô cùng của con chim bằng tung cánh giữa khoảng trời quang đăng, cao vút ở mây xanh: *là thời oanh liệt của một con cá ḱnh vẫy vùng ngoài biển cả mông mênh, *là thuở hùng thiêng của con rồng uốn khúc trên chín từng mây bạc. Thời kỳ này, cái giai đoạn quyết định đánh dấu một cuộc đời.
 
Như người nông phu canh điền cũng phải tuần tự làm việc từ thời kỳ này sang thời kỳ khác để đi đến một mùa đầy vé lúa nặng và nhiều hột với một mầu vàng óng ánh.
Phải tuần tự theo thứ lớp, từng thời kỳ một, anh nông phu dù chuyên nghiệp đến đâu, cũng không đi ngoài 3 nguyên tắc vừa nói trên:
 - Thời kỳ SƠ KHỞI là thời kỳ đốt đồng, phát cỏ, cày bừa, trục đất để dọn nơi gieo mầm.
 - Thời kỳ thứ Hai là thời kỳ Gieo Giống, Sạ Hột, Dâm Lúa và Cấy Lúa.
 - Thời kỳ Chót là thời kỳ Gặt Hái, Phơi Lúa, và Đem Lúa Vào Bồ.

Tôi nói tuần tự, thứ lớp, từng thời kỳ một, là v́ anh nông phu Không Thể bắt đầu làm mùa mà lại làm ngay cái việc gieo giống, sạ hột, cấy, dâm hay cấy liền mà không hoàn thành công việc dọn đất ở thời kỳ sơ khởi.
Anh nông phu cũng không thể giản dị hóa công việc làm của ḿnh hay tổng kết nó lại bằng cách làm một lượt 3 chuyện: dọn đất, cấy lúa và gặt hái được.
Không những thế, ngoài ra anh nông phu chuyên nghiệp và thạo nghề c̣n cần phải biết nề nếp, tánh chất đất đai của ḿnh, hạp với giống lúa nào và c̣n phải biết theo kịp thời, đúng tiết để mà phát dọng, cày bừa, dâm sạ. Sớm lắm hoặc trể lắm đều thất bại và giọt mồ hồi của anh rải trên thửa ruộng xanh sẽ không mang lại cho anh những vé lúa vàng óng ả.
V́ vậy mà công việc giáo dục thanh niên cũng như nhiệm vụ của anh nông phu chuyên nghiệp, hữu tâm, yêu mến nghề ḿnh, là cả một vấn đề tế nhị, đ̣i hỏi rất nhiều công phu, cố gắng, nhẫn nại, khôn khéo và nghệ thuật.
 
Ở thời kỳ Ấu Trĩ, đứa trẻ hoàn toàn thụ động, nên rất dễ chỉ huy và hướng dẫn.

Đến thời kỳ Niên Thiếu, giác quan nẩy nở, tinh thần thăng tiến, bé em không c̣n em bé nữa mà đă vượt ṿng kềm tỏa, giao tiếp lần lần với bè bạn bên ngoài. Vai tṛ thụ động của em bé bắt đầu chuyển và hướng lần về chỗ đứa bé nghĩ nắm lấy cơ cấu sắp xếp, tổ chức tương lai của ḿnh theo sở thích riêng. Rơ rệt hơn nữa, vai tṛ thụ động ấy đă chuyển sang thành vai tṛ chủ động thiệt thọ trong người Thanh Niên anh tuấn đang giơ cao 2 cánh tay đầy nhiệt huyết, gây lấy vận mạng và xây đấp tương lai của ḿnh.

Cũng như anh nông phu phải tuần tự thứ lớp từng giai đoạn, người cha mẹ có nhiệm vụ Giáo Dục con trẻ cũng phải theo nguyên tắc đó, tuần tự và theo thứ lớp, từng thời kỳ tiến triển của tuổi Xuân mà thay đổi cách thức giáo dục.

Rồi cũng như anh nông phu chuyên nghiệp, rành nghề, biết rơ nề nếp và nhận định thời tiết, người cha mẹ c̣n phải rành khoa Tâm Lư của trẻ, để đưa chúng đến nơi ḿnh muốn chúng nó đến. Biết bao người làm cha mẹ đă thất bại trong công cuộc Giáo Huấn con cái ḿnh, chỉ v́ măi áp dụng một phương pháp dạy dỗ duy nhứt, không tùy theo từng thời kỳ tiến triển của con ḿnh. Phương cách giáo dục trẻ em lên năm đâu có thể đem áp dụng để dạy dỗ một đứa trẻ mười lăm, và cách thức rèn luyện một đứa trẻ mười lăm không sao c̣n thích hợp với một thanh niên trên hai mươi.

Do đó bực làm cha mẹ nên thận trọng và nhớ rằng: Ở thời Niên thiếu, trẻ em rất dễ cảm xúc và chịu ảnh hưởng của cha mẹ... mà đồng thời nó cũng bớt lần sự tin tưởng và không c̣n vâng lời cha mẹ một cách dễ dàng như lúc c̣n Thơ ấu.
Thiếu niên độ ấy bắt đầu nghĩ và xem lần cha mẹ cũng như thầy học của nó là hạng người xưa cũ. Cố đàn áp, bắt buộc cho nó phải tin tưởng ḿnh, phải nghe lời ḿnh, phải quan sát, suy gẫm như ḿnh là một thất sách tai hại. Thất sách v́ lần đầu tiên đứa trẻ c̣n vâng dạ và nghe, thấy, nghĩ, gẫm như ư ḿnh muốn. Qua giai đoạn thứ hai, nó xa lánh lần ḿnh rồi đến lúc nó chống báng và căi lại công khai.
Khi đứa con đă đến mức này, cha mẹ không c̣n hy vọng nhiều để chỉ huy nó được nữa, mà phải để cho nó tự hướng dẫn lấy nó. Nhưng than ôi! trong 100 đứa th́ chỉ có 1 đứa là bước được vào đường ngay nẻo chánh, 5 đứa c̣n có thể quờ quạng, sờ mó dọ dẫm được con đường ngay trong tăm tối một cách nhọc mệt khó khăn, và 94 đứa kia đều lạc hướng, rồi rơi vào hang sâu vực thẳm. Đời là đại dương mênh mông nước tới, trên đó thuyền bè rất khó mà đi đúng hướng. Đi biển, người ta phải có một tay lái vững, một bản đồ địa bàn hoặc nhiều dụng cụ khác... và ít ra cũng phải là người quen thuộc đường lối.
 
Giáo dục Thanh niên cũng vậy. Một phương hướng chọn lựa kỹ càng, chắc chắn là cần, nhứt là ở công cuộc Giáo dục vào thời Niên thiếu này. Người có trách nhiệm giáo hóa Thanh Niên cần nhớ rằng:

- Cốt yếu trong việc huấn luyện là làm sao cho Thanh Niên tự thân phải suy tư mà đừng để cho Thanh Niên biết rằng chính người Giáo dục kia là động cơ thúc đẩy nó.

- Bản chất tự nhiên của Thanh niên, nhứt là thế hệ Thanh niên ở thời buổi này, là luôn luôn muốn được tự cường, tự lực và rất giàu tự ái. Một khi đánh hơi được hoặc cảm thấy một cái lịnh, một sự bắt buộc hay bị điều khiển là Thanh niên tự thấy như người bịnh nằm trên "brancard" cho người ta khiêng đi. Thanh niên tự thấy sự tự do của ḿnh bị va chạm mạnh, th́ cốt yếu trong công việc giáo hóa thanh niên là chỉ tŕnh bày, thảo luận trên một nền tảng hoàn toàn tự do, mà không kém phần thân mật, tất cả các đường lối suy gẫm quan sát xử sự đều có thể nêu ra để rồi tự người Thanh niên nghiền ngẫm, chọn lựa lấy mà dùng, mà theo, cũng như người nông phu kia kéo xe sẵn đường cày để sau này người thợ cấy nương theo đó trồng lên cây lúa xanh tươi.

- Chân đức hạnh do nơi tư tưởng được tự lập mà đến chớ không do sự ép buộc trong khuôn khổ hay quá câu thúc trong phục tùng từ ngôn ngữ đến hành động mà có. Nếu có, chỉ là thứ đức hạnh miễn cưỡng. Nhưng cần chu ư rằng: Tự lập một cách vô ư thức, không thận trọng, bừa băi, là một lối tự lập không đẹp đẽ, thiếu sót và đưa đến một kết quả không hay. Thanh niên cần phải được khéo nhắc nhở ở điểm này và người có nhiệm vụ Giáo hóa nên thường gây ư thức cho Thanh niên phải dè dặt, tỉ mỉ, luôn luôn đặt một quan hệ trong tư tưởng, ngôn ngữ và hành động của ḿnh. Nhận thức được cái trơ trẽn, không mỹ thuật, kém đẹp của lối tự lập vô ư thức, bừa băi như trên, người Thanh niên có dầu đượm chút giáo hóa, phải tự kiểm điểm lấy ḿnh mà thành ra người Đức hạnh.

 
Các anh chị Huynh Trưởng! Nhiệm vụ của các anh chị rất khó khăn, quan trọng để giúp các bực cha mẹ đă giao phó gởi gấm con em đến cho các anh chị, qua các đoàn Oanh Vũ, Thiếu và Thanh... Thầy mong các anh chị thành công trong sư mạng thiêng liêng cao quí nầy.